ถาม: หอม กระเทียม กุยฉ่าย ผักเหล่านี้ทำไมจึงไม่นับว่าเป็นของเจ?
ตอบ: หอม กระเทียม กุยฉ่าย มีรสจัดสามารถกระตุ้นอารมณ์ กินแล้วปากเหม็น กินมากมีโทษต่อร่างกาย ดังนั้นผู้บำเพ็ญธรรมจึงห้ามกิน
ถาม: คนกินเจ ทำไมจึงห้ามกินไข่?
ตอบ: เพราะเกรงว่าอาจเป็นไข่ฟักซึ่งเป็นของคาว
ถาม: ทำไมดิฉันจึงกินเจได้ตลอดคะ?
ตอบ: ผู้มีมูลรากแห่งธรรมสูง ย่อมกินเจถาวรได้เป็นเรื่อง ธรรมดา
ถาม: ในการบำเพ็ญธรรม การกินเจเป็นเรื่องจำเป็นหรือไม่? คนที่ทำงานหรือค้าขายรู้สึกว่าการกินเจไม่ค่อยสะดวกมีวิธีที่สะดวกกว่านี้หรือไม่?
ตอบ: การถือศีลกินเจมีผลในการควบคุมตนเองอย่างหนื่ง ถ้าเอาแต่ตามใจตนเอง เกรงว่าจะไม่อาจรักษาจิตแห่งธรรมได้ การกินเจอาจสร้างความไม่สะดวกบ้าง แต่ถ้าสามารถปฏิบัติได้ จักเป็นผู้บำเพ็ญธรรมที่ตั้งใจจริง ถ้าไม่อยากอยู่ในกรอบบังคับนี้ ก็สามารถไม่ต้องกินเจแต่ต้องใจเจ (ใจสะอาดซึ่งเป็นวิธีบำเพ็ญธรรมที่สะดวกกว่า แต่เรื่องทำความดีสร้างกุศลต้องเพิ่มปริมาณขึ้น หากเอาแต่ความสะดวกทุกอย่างก็เหมือนนักเรียนที่เกียจคร้าน ไม่ยอมอดทน เรียกว่าปฏิบัติครึ่ง ๆ กลาง ๆ ยากที่จะประสบความสำเร็จ ดังนั้นการสะดวกเกินไป ไม่อาจเข้าถึงธรรมชั้นสูง บำเพ็ญสำเร็จได้เพียง “ครึ่งเทวดา” เท่านั้น
ถาม: กวนอู เล่าปี่ เตียวหุย และวีรบุรุษผู้ซื่อสัตย์ในสมัยโบราณ ล้วนแต่สำเร็จเป็นเทพ แต่ไม่ปรากฏว่ามีการกินเจ เพราะท่านเหล่านี้ต้องออกรบอยู่เสมอคงไม่สามารถกินเจ ซึ่งแสดงว่าแม้ไม่ได้กินเจก็สามารถสำเร็จธรรมได้ใช่หรือเปล่าครับ?
ตอบ: ใครว่าต้องกินเจถึงจะสำเร็จธรรมได้ เป็นความเข้าใจคลาดเคลื่อน สำคัญสุด คือ ใจเจ (ใจสะอาด) ต่างหาก(การกินเจเพื่อให้ลดละกิเลสง่ายขึ้น)
ถาม: ชายหนุ่มที่บำเพ็ญธรรมได้ตั้งปณิธานกินเจ เมื่อถูกเกณฑ์ทหารอยู่ในค่ายทหารต้องกินอาหารรวมกันเป็นหมู่จำต้องกินผักข้างเนื้อในหม้อใหญ่ ไม่ทราบว่าบาปหรือไม่?
ตอบ: อยู่ในกองทัพต้องปฏิบิตตามกฏวินัย ความซื่อสัตย์รักชาติก็เป็นข้อสำคัญในการบำเพ็ญธรรม ดังนั้นการกินผักข้างเนื้อในหม้อใหญ่ไม่บาปหรือให้ออกจากทหารค่อยกลับมากินเจตามปณิธานก็ได้
ถาม: มีผู้บำเพ็ญธรรมคนหนึ่งเดิมถือเจถาวร ต่อมาเลิกกินเจกลับมากินของคาวอีก แต่ยังคงสร้างบุญกุศล ไม่ทราบว่าต่อไป เขาจะสำเร็จธรรมหรือตกนรก?
ตอบ: ถือเจแล้วเลิกกลางคัน ถ้าเป็นเพราะสภาพแวดล้อมไม่เอื้ออำนวยหรือถูกคนขัดขวางยังพอให้อภัย เมื่อสภาพแวดล้อมอำนวยแล้วกลับมากินเจอีก และหมั่นสร้างบุญกุศล ความผิดของเขาสามารถไถ่โทษได้ สามารถสำเร็จธรรมได้ แต่ถ้าเลิกกินเจ เพราะตัณหาความอยากของปากท้องความผิดของเขาก็ต้องรับเอง การกินเจสำคัญที่ใจเจ มีความเมตตา ไม่อาจกินเนื้อสัตว์โลกได้ลงคอ กินถาวรสามารถสลายไอขุ่นมัว หล่อเลี้ยงจิตเดิมแท้ค่อย ๆ สู่อริยเจ้า
ถาม: หญิงที่กินเจจะแต่งงานกับคนที่ไม่ได้กินเจ ฝ่ายชายอยากจัดงานเลี้ยงด้วยอาหารคาว แบบนี้ภายภาคหน้าผลจะเป็นอย่างไร?
ตอบ: ฝ่ายหญิงกินเจ การแต่งงานจัดงานเลี้ยงเป็นเรื่องมงคลแห่งชีวิต ไม่ฆ่าสัตว์เป็นเหมาะ เพราะการปลดปล่อยสัตว์น่ายินดี ฆ่าสัตว์น่าเศร้า ให้พยายามพูดหว่านล้อม หากไม่สำเร็จหลังแต่งงานพยายามเหนี่ยวโน้มให้เขาเห็นผลดี
ถาม: หลังแต่งงาน เป็นลูกสะใภ้ต้องเข้าครัวทำอาหารทุกวัน ไม่อาจหลีกเลี่ยงการใช้มีดหั่นเนื้อ แต่ตนเองยังคงกินเจเหมือนเดิม ต่อไปผลจะเป็นอย่างไร?
ตอบ: หลังแต่งงานต้องเข้าครัวหั่นเนื้อปรุงอาหารเป็นการแสดงความกตัญญูเป็นคนบำเพ็ญธรรมย่อมรู้สุก ฝืนใจบ้าง ควรใช้การเหนี่ยวโน้มคนในบ้าน งานสำคัญประการที่หนึ่ง มนุษยธรรมสมบูรณ์ใม่ขาดตกบกพร่อง อย่างอื่นเป็นเรื่องรอง ถ้าตนเองสามารถถือศีลกินเจตลอดชีวิตด้วยจิตใจมั่นคงไม่เปลี่ยนแปลง การหั่นเนื้อโดยไม่ตั้งใจเอง ถ้าได้สั่งสมบุญกุศลอย่างกว้างขวาง ก็ยังคงสามารถสำเร็จธรรมอยู่ดี
เง็กเซียนฮ่องเต้พระบรมเจ้าผู้ศักดิ์สิทธิ์แห่งมไหศวรรย์