ต้องบำเพ็ญทั้งภายนอกและภายใน

   การบำเพ็ญธรรมจะต้องบำเพ็ญทั้งในจิตและนอกจิตดังที่เรียกว่ากุศลภายนอก มรรคผลภายใน ถ้าไร้กุศลภายนอกพื้นฐานธรรมไม่สมบูรณ์ ดังนั้นมรรคผลภายในจะต้องมีกุศลภายนอกเสริมจึงจะสำเร็จ กุศลภายนอกคือ ถ้าพบคนหิวโหยหรือหนาวเหน็บ ก็สงเคราะห์ด้วยอาหารหรือเสื้อผ้า ถ้าพบคนตกทุกข์เดือดร้อน ก็ช่วยด้วยทรัพย์สิ่งของหรือยา ซ่อมถนนหนทาง ซ่อมสะพาน ย่อมสร้างวัด ปล่อยนกปล่อยปลา ช่วยงานศพ และให้ความสะดวกต่อผู้อื่นในด้านต่าง ๆ สมัยนี้จิตใจผู้คนเปลี่ยนไป มักจะก่อกรรมทำชั่ว ไร้ศีลไร้ธรรม อกตัญญต่อพ่อแม่ ทำผิดกฎหมายต่าง ๆ ขอให้ผู้มีเงินจงใช้เงินสร้างกุศล คนพูดคล่องใช้วาจาสร้างกุศล หรือพิมพ์หนังสือธรรมะเหนี่ยวรั้งสังคมฟื้นฯคุณธรรม ในยุคโปรดสัดว์นี้ ขอให้ทุกคนมีความเสียสละ โดยอาศัยทรัพย์บำเพ็ญให้พ้นจากทะเลทุกข์ถ้าตระหนี่ถี่เหนียวไม่ยอมสร้างกุศล ไร้คุณธรรม คิดแต่จะสะสมทรัพย์สมบัติไว้ให้ลูกหลาน วันใดสิ้นลมปราณ ตายแล้วสู่ยมโลก อยู่หน้ากระจกส่องบาป ถูกถามว่าได้สร้างกุศลอันใดคงไม่สามารถตอบได้แน่ ขณะมีชีวิตดุจความฝัน ได้สร้างบาปกรรมมากมาย ถึงตอนนั้นคิดจะสร้างกุศลก็สายไปแล้ว คนดีใช้ทรัพย์สร้างกุศล คนหลงใช้ร่างกายสร้างทรัพย์ คนมั่งมีต้องหมั่นสร้างกุศล อย่าเห็นแก่ลาภ ยศ สรรเสริญ ถ้าไม่ยอมสร้างกุศล เอาแต่ก่อเวรสร้างกรรม ตายแล้วตกนรกก็ต้องรับโทษเองทำไมจึงต้องสร้างกุศลหรือ? เพราะกุศลเป็นที่มาแห่งความสุขถ้ากุศลไม่สร้างก็ไม่อาจมีความสุข ตั้งแต่โบราณมา พุทธะโพธิสัตว์ เทพเทวาล้วนแต่ได้สร้างกุศล ทำคุณประโยชน์แก่ผู้คนทั้งสิ้น การบำเพ็ญธรรมจะต้องสร้างกุศล มิเช่นนั้นกรรมเก่าไม่หมด แม้จะได้รับธรรมะ บำเพ็ญอย่างไรก็ไม่อาจสำเร็จ

    ท่านขงจื๊อว่า ถ้าไร้กุศลธรรมไม่ก่อตัว ธรรมจะต้องมีกุศลบำรุงเจ้ากรรมนายเวรจึงจะหมดไป มิเช่นนั้นจะถูกหมู่มารสอบหนัก พึงรู้ไว้ว่า การสั่งสมกุศล คือ พื้นฐานแห่งธรรม